Žarko Trebješanin je psiholog i redovni profesor (od 1995).

Rođen je 1950. godine u Beogradu, gdje je i diplomirao i doktorirao na Odsjeku za psihologiju na Filozofskom fakultetu. Na Fakultetu za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (bivši Defektološki fakultet) u Beogradu zaposlen je od njegovog osnivanja (1975) pa sve do odlaska u penziju (2018) na predmetima Uvod u opštu psihologiju i Psihologija ličnosti. Takođe je predavao na Filozofskom fakultetu i na Učiteljskom fakultetu u Beogradu, a danas predaje na Fakultetu savremenih umjetnosti u Beogradu. Od 2017/2018 predaje Psihologiju ličnosti na Fakultetu primijenjene nauke (department Primijenjena psihologija) u Podgorici.

Učestovao je kao saradnik i rukovodilac projekata u naučnim i stručnim projektima Instituta za psihologiju. Autor je projekta stručne edukacije iz psihologije predstavnika nevladinih organizacija i predavač na tematskim seminarima o ličnom i kolektivnom identitetu, stavovima, predrasudama i stereotipima u organizaciji OEBS-a. Vodio je od 2003. do 2006. više projekata o toleranciji, nasilju među vršnjacima, romskom liderstvu itd. u Crnoj Gori, čiji je organizator bio OEBS. Do sada je objavio desetak knjiga i više od stotinu naučnih i stručnih radova. Takođe je uredio i napisao brojne predgovore/pogovore za knjige.

Knjige (https://www.trebjesanin.info/knjige/):

• Fromove dihotomije, Nolit, Beograd 1983.
• Predstava o detetu u srpskoj kulturi, Srpska književna zadruga, Beograd, 1991, Jugoslovenski centar za prava deteta, Beograd 2000 (drugo, dopunjeno izdanje) i Sofos, Beograd 2008 (treće izdan
• Psihoanaliza - mali leksikon, Plato, Beograd 1993. i 2000 (drugo izdanje)
• Šta Frojd zaista nije rekao, Prosveta, Beograd 1994, CPI DPS, Beograd 2005. i Službeni glasnik,  Beograd 2016. i 2017.
• Politika i duša, Vreme knjige, Beograd 1995.
• Leksikon psihoanalize, Matica srpska, Novi Sad 1996, 1998, 2003, Nova knjiga, Podgorica 2005 i Službeni glasnik, Beograd 2007.
• Najstrašnije je kada otruju oblak: kako deca Srbije vide rat i mir (koautor), Institut za psihologiju, Beograd 1999.
• Psihosocijalne posledice rata na roditelje i decu (koautor), Institut za psihologiju, Beograd 1999.
• Rečnik psihologije, Stubovi kulture, Beograd 2000, 2001, 2004.
• The Most Terrible Thing is When They Poison the Cloud, Klio, Beograd 2000.
• The Psychosocial Effects od War on Children and Parents, Klio, Beograd 2001.
• Nikola Tesla: ličnost, neuroza i poslanje, Zavod za udžbenike, Beograd 2006.
• Psihologija (koautor Z. Lalović), Zavod za udžbenike, Podgorica 2007.
• Rečnik Jungovih pojmova i simbola, Hesperija edu, Beograd 2008.
• Šta Jung zaista nije rekao, Službeni glasnik,  Beograd 2010, 2012. i 2017.
• Psihologija ličnosti, Učiteljski fakultet, Beograd 2010.
• Pojedinac u grupi (koautor Z. Lalović), Zavod za udžbenike, Podgorica 2011.
• Leksikon psihoanalize (VI, dopunjeno izdanje), Zavod za udžbenike, Beograd 2012.
• Neverbalna komunikacija: antropološko psihološki pristup (koautor B. Žikić), Zavod za udžbenike, Beograd 2016.
• Rečnik psihologije (V, znatno dopunjeno izdanje), Agape, Beograd 2018.

Knjige koje je uredio i za koje je napisao predgovor:

• H. Klajn, Frojd, psihoanaliza i literatura, Matica srpska, Novi Sad 1993; Psihoanaliza na razmeđu vekova, Gutenbergova galaksija, Beograd 2000.
• S. Frojd, Budućnost jedne iluzije i drugi eseji o religiji, Zavod za udžbenike, Beograd 2002.
• B. Betelhajm, V. Frankl, Ubijenje duše, Zavod za udžbenike, Beograd 2004.
• S. Frojd, Antropološki ogledi, Prosveta, Beograd 2005.
• K. G. Jung, Arhetipovi i razvoj ličnosti, Prosveta, Beograd 2006.
• S. Frojd, Kompletan uvod u psihoanalizu, Nova knjiga, Podgorica, 2005.
• A. Adler, Poznavanje čoveka / Individualna psihologija i religija, Prosveta, Beograd, 2007.
• P. Ekman, Razotkrivene emocije, Zavod za udžbenike, Beograd 2011.
• D. Bas, Evolucija želje: Strategije čovečijeg parenja, Zavod za udžbenike, Beograd 2014.
• Dž. Kejgan, Šta je emocija?, Zavod za udžbenike, Beograd 2015.
• P. Tuhi, Ljubomora, Clio, Beograd 2015.
• I. Ajbl-Ajbesfelt, Ljubav i mržnja: Prirodna istorija obrazaca ponašanja, Zavod za udžbenike, Beograd 2015.
• B. Betelhajm, Značenje bajki, Nova knjiga plus, Beograd 2015.
• S. Frojd, Libido i karakter, Zavod za udžbenike, Beograd 2016.
• E. From, Anatomija ljudske destruktivnosti, Nova knjiga, Beograd - Podgorica 2016.
• D. Draisma, Tkač snova, Clio, Beograd 2016.
• E. From, Bekstvo od slobode, Nova knjiga, Beograd - Podgorica 2016.
• Ž. Trebješanin i S. G. Marković (ur.), Aktuelnost Frojdove misli, Institut za evropske studije i Informatika, Beograd 2016.
• Jung, K. G., Dinamika ličnosti, Nova knjiga, Beograd - Podgorica 2016.
• R. Danbar, Nauka o ljubavi izdaji, Zavod za udžbenike, Beograd 2017.
• K. G. Jung, Analiza snova I-II, Fedon, Beograd, 2017.
• M. Čiksentmihalji, Tok: psihologija optimalnog iskustva, Fedon, Beograd 2017.
• K. G. Jung, Praksa psihoterapije, Nova knjiga, Podgorica 2017.
• E. From, Čovek za sebe, Nova knjiga, Beograd-Podgorica 2017.
• E. Smit, Privatni mitovi: snovi i sanjanje, Zavod za udžbenike, Beograd 2018.
• Miša Jevtić je objavio knjigu razgovora sa Ž. Trebješaninom pod nazivom Psihološki vidici Žarka Trebješanina, Plato, Beograd 2003.

Bio je predsjednik Saveza psihologa Jugoslavije, predsjednik Vijeća naučnih oblasti  društveno-humanističkih nauka Univerziteta u Beogradu, član Savjeta Univerziteta u Beogradu,  član Upravnog odbora Politike i član UO RTS, kao i glavni urednik Psiholoških novina. Osnivač je i urednik biblioteke "Psihologija za radoznale" u Zavodu za udžbenike u Beogradu (od 2001 do danas). U ovoj biblioteci do sada su izašla djela S. Frojda, L. S. Vigotskog, E. Froma, B. Betelhajma, D. Morisa, M. Rozenberga, V. Frankla, R. Danbara, P. Ekmana, E. Stivensa i drugih. Napisao je scenario i bio voditelj u seriji "U središtu duše", posvećenoj ličnosti i djelu Sigmunda Frojda, koja je u tri nastavka emitovana na RTS-u 2006. godine. Naučne studije, ogledi i intervjui prevođeni su mu na engleski, francuski, njemački, mađarski, makedonski i slovenački jezik.

Nagrade:

Za knjige ,,Psihoanaliza - mali leksikon", ,,Šta Frojd zaista nije rekao" i ,,Rečnik Jungovih pojmova i simbola" dobio je 1995. i 2009. nagradu "Borislav Stevanović" za naučni doprinos psihologiji koju dodjeljuje Društvo psihologa Srbije. Dobio je nagradu "Radoje Domanović" (2019) Udruženja književnika Srbije za naučno-teorijski doprinos satiričnoj književnosti. Dobitnik je i sljedećih nagrada:  "Žiža Vasić" za popularizaciju savremene psihologije (7983), "Veselin Lučić" (za najbolje naučno djelo na Univerzitetu u Beogradu), “Vitez poziva” (za časno obavljanje svoje profesije) i “Stojan Novaković” (za najbolji srednjoškolski udžbenik) 2012. godine.

Odabrani radovi:

„Frojdov doprinos naukama o čoveku“, Glasnik Odjeljenja društvenih nauka CANU, 25, 2021.

Hugo Klajn - jedan od pionira socijalne patologije u Srbiji, Zbornik radova Filozofskog fakulteta u Prištini XVIX (2): 2019, 177-188. DOI:10.5937/ZRFFP 49-22145

Agresivnost, prijateljstvo i ljubav sa stanovišta etologije, Godišnjak Učiteljskog fakulteta u Vranju, 2015, 109-125. ISSN 1820-3396

Usamljenost i preispitivanje antropološke vizije, Etnoantropološki problemi, 1, 2015, 261-265. ISSN: 0353-1589

Jezik tela u udvaranju, Godišnjak Učiteljskog fakulteta u Vranju, 2015, 93-102. ISSN 1820-3396

Pedagoška vrednost bajki – mišljenje roditelja koliko i zašto savremena deca vole bajke. Književnost za decu i njena uloga u vaspitanju i obrazovanju dece školskog uzrasta: tematski zbornik, Učiteljski fakultet u Vranju, Vranje 2013, 28-38.

Trebjesanin, Z. (2018). Stereotype of the Mother in the Serbian Lanaguage. Issues in Ethnology and Anthropology, 13(1), 155–167. https://doi.org/10.21301/eap.v13i1.8

Kovcević, I., Antonijevic, D., & Trebjesanin, Z. (2016). The Methodological Framework for the Study of Nostalgic and Personal Narratives. ISSUES IN ETHNOLOGY AND ANTHROPOLOGY, 8(4), 945. https://doi.org/10.21301/eap.v8i4.3

Trebjesanin, Z., Jovanic, G., & Stajic, M. (2016). Why Contemporary Children and Adults Like Fairytales. Issues in Ethnology and Anthropology, 8(1), 95. https://doi.org/10.21301/eap.v8i1.5

Trebješanin, Ž., & Jovanić, G. (2015). PROMENE U SHVATANJU DETETA U SRPSKOJ KULTURI U POSLEDNJIH DVADESET PET GODINA. Primenjena Psihologija, 7(4), 549–563. https://doi.org/10.19090/pp.2014.4.549-563

Trebjesanin, Z. (2014). Psychological and literary anatomy of the process of dying. Godisnjak Uciteljskog Fakulteta U Vranju, 5, 175–182. https://doi.org/10.5937/gufv1405175t

Trebjesanin, Z. (2013). Freud anthropology and psychological analysis of the roots, nature and functions of religion. Kultura, 140, 173–189. https://doi.org/10.5937/kultura1340173t

Trebjesanin, Z. (2012). Narratives about Dreams which Foretell Death and Dying and Their Interpretation. ISSUES IN ETHNOLOGY AND ANTHROPOLOGY, 7(3), 853–868. https://doi.org/10.21301/eap.v7i3.13